Υπάρχει σήμερα δημοκρατική παράταξη;

Σκέψεις πάνω στο άρθρο του Γρήγορη Γιοβανόπουλου*

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα άρθρα του Γρηγόρη Γιοβανόπουλου στον τοπικό τύπο τα οποία στην πλειοψηφία τους είναι άριστα δομημένα, εμπεριστατωμένα και άκρως διδακτικά. Είτε διαφωνεί κάνεις είτε συμφωνεί με τις απόψεις του συγγραφέα, δεν μπορεί παρά να παραδεχθεί ότι πρόκειται για μια σπάνια στον τόπο μας γραφίδα. 

Αφορμή για αυτό μου το σημείωμα στάθηκε το τελευταίο άρθρο του με τίτλο : «Η δημοκρατική παράταξη», όπου γίνεται μια συνοπτική περιγραφή της προσφοράς της δημοκρατικής παράταξης στη σύγχρονη Ελλάδα από τα χρόνια του Βενιζέλου ως και πρόσφατα, όπου και ακροθιγώς αναφέρεται και στα λάθη της και στα αρνητικά της. 

Κατ αρχάς, να πω ότι δεν απέχει πολύ η προσωπική μου άποψη περί της συνεισφοράς της δημοκρατικής παράταξης στην πρόοδο της χώρας μας, από αυτή που εκφράζεται στο άρθρο, αφού πιστεύω ότι το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών επίλογων στην πολύχρονη ιστορία της, είναι σαφέστατα θετικό. Βεβαία, θα πρέπει κάποια στιγμή να δούμε και μερικές σκοτεινές πτυχές της, όπως, η χούντα Βενιζέλου το 1930, ο ύποπτος ρόλος του Γ.Παπανδρεου στην περίοδο των Δεκεμβριανών, ο μετέπειτα, επιζήμιος λαϊκισμός του γιου του Ανδρέα, ο εκτροχιασμός των οικονομικών την οχταετία 1981-1989, η καταστροφική διόγκωση του δημοσίου, τα σκάνδαλα, οι σχέσεις με παράκεντρα εξουσίας.

Δεν είναι όμως σκοπός μου να αναδείξω τα αρνητικά της πολυετούς ιστορίας της δημοκρατικής παράταξης, γράφοντας αυτές τις γραμμές. Σκοπός μου είναι να αναδείξω την ανάγκη επαναδημιουργίας μιας παράταξης που σήμερα δεν υπάρχει. Και εξηγούμαι: Κατ αρχήν πιστεύω πως οι κεντρώοι δημοκράτες αυτού του τόπου ήταν ανέκαθεν η πλειοψηφία, συγκρινόμενοι με τους συντηρητικούς-δεξιούς ή προοδευτικούς ή και σκληροπυρηνικούς. Όσες φορές τα τελευταία χρόνια, η δημοκρατική παράταξη που εκφραζόταν από το ΠΑΣΟΚ κατέγραψε ήττα, παρατηρούνταν μια μεταστροφή του πλειοψηφικού ρεύματος των κεντρώων απογοητευμένων πολιτών από την διακυβέρνηση της χώρας, προς την συντηρητική παράταξη.

Το ερώτημα όμως που γενάτε σήμερα είναι: Υπάρχει σήμερα δημοκρατική παράταξη;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό αναμφισβήτητα είναι όχι, δεν υπάρχει. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ των μονοψήφιων ποσοστών εκλογικής επιρροής, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί παράταξη από μονό του. Ένα κομμάτι κεντρώου κόσμου έχει διαμελιστεί, είτε πριν την αριστερά, ( ακραία Σύριζα ) ή μετριοπαθής ΔΗΜΑΡ, είτε προς την δεξιά Ν.Δ, ΔΗ.ΣΥ, ΔΡΑΣΗ κ.α. 

Ένα άλλο κομμάτι, το μεγαλύτερο, παρακολουθεί αποστασιοποιημένο της εξελίξεις προσμένοντας κάτι άλλο, κάτι νέο να δημιουργηθεί. Δεν είναι λίγοι αυτοί που προσπάθησαν να δημιουργήσουν κάτι νέο στο χώρο (Φλωρίδης, Καστανίδης, Λοβερδος, κ.α.), κοινή τους όμως κατάληξη η πλήρης αποτυχία. Είναι αλήθεια πως ο κόσμος που πίστευε ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν ο κύριος εκφραστής της δημοκρατικής παράταξης, είναι δύσκολο να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι το πρώην κραταιό κόμμα δεν υπάρχει πια, παρά μονό ως μια θλιβερή καρικατούρα.

Με τη σημερινή του μορφή, υπό αυτή την τραγική ηγεσία, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί παρά να οδηγηθεί στον αφανισμό, ακλουθώντας την πορεία της ένωσης κέντρου. Η σειρά των καταστροφικών επίλογων του, έχει αρχή αλλά δεν έχει τέλος. Η αρχή του εντοπίζεται στην ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου, της εκδίωξη του από την αρχηγεία του κόμματος και την παράδοση της -κάτω από κωμικοτραγικές διαδικασίες- στον Βενιζέλο. Από την πρώτη στιγμή, η νέα ηγεσία του κόμματος δεν έκανε άλλο από το να υποθάλπει το σοβαρό, και κατά τη γνώμη ιστορικό έργο αυτής της κυβέρνησης, που παρόλα τα λάθη και τις παραλείψεις, έβαλε τη χωρά σε τροχιά σωτηρίας λαμβάνοντας μέτρα δύσκολα, αναπόφευκτα σκληρά, δημιουργώντας όμως ένα σαφές δίχτυ ασφάλειας μέσω την προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης που δημιουργήθηκε ειδικά για την Ελλάδα. 

Περιστοιχιζόμενη από όλους αυτούς που θρασύτητα έριξαν την κυβέρνηση ζητώντας «συγγνώμες», η ηγεσία του κόμματος άνοιξε διάπλατα ένα λάκκο όπου έπεσε μέσα η ιδία. Η συνέχεια γνωστή. Το ΠΑΣΟΚ μετατράπηκε σε δεκανίκι της δεξιάς διακυβέρνησης, βοήθησε τα μέγιστα στην επιστροφή αυτών που διέλυσαν τη χωρά την πενταετία 2004-2009 και τώρα η μονή πολιτική του παρουσία είναι η συμμέτοχη του στο μοίρασμα της εξουσίας, λαμβάνοντας ένα σημαντικό κομμάτι της πίτας του ανασυρόμενου πρόσφατα κομματικού κράτους ταχτοποιώντας τους προσωπικούς κολαούζους του αρχηγού. Στα μάτια του κόσμου του, το ΠΑΣΟΚ έχει πλήρως απαξιωθεί. Δεν μπορεί υπό τις παρούσες συνθήκες να αποτελέσει τον πυλώνα μια νέας μεγάλης δημοκρατικής παράταξης που θα δημιουργηθεί.

Η νέα αυτή παράταξη θα μπορεί να περιλαμβάνει μια ευρέια γκάμα ιδεών από ένα ευρύ πολιτικό φάσμα, που θα ξεκινάει από το προοδευτικό τμήμα της φιλελεύθερη δεξιάς, των κεντρώων, των κεντροαριστερών αλλά ακόμη και της ανανεωτικής αριστεράς. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα, αλλά είναι αναγκαίο, όσο δε και απαραίτητο για την απεμπλοκή του μεσαίου χώρου από την σημερινή αρρωστημένη διελκυστίνδα Μνημονικών (ΠΑΣΟΚ. ΝΔ. ΔΗΜΑΡ) από τη μια, και επικινδύνων λαϊκιστών (Σύριζα, ΑΝΕΞ.ΕΛ) από την άλλη. Σε αυτή την ιστορική συγκύρια το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να μείνει παντοτινά κλεισμένο στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, όπως άρεσε στον αρχηγό του να λέει.

Εκτός και αν τολμήσει να αλλάξει ριζικά…

  *Άρθρο μου στην ηλ. εφημερίδα roumlouki-online

Ο υπέροχος Κάρλος Φουέντες

Από χθες διαβάζω το αριστούργημα του Μεξικάνου Κάρλος Φουέντες (που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή): ¨ Ο θάνατος του Αρτεμιο Κρουζ¨. Ας μοιραστούμε ένα χαρακτηριστικό και πολύ διδακτικό απόσπασμα όπου ο ετοιμοθάνατος πλούσιος πλέον –πρώην φτωχός επαναστάτης-Κρουζ απευθύνεται στην κόρη του και την γυναίκα του:

«…Εγώ επέζησα, Ρεχίνα. Πως λεγόσουν; Όχι εσύ Ρεχίνα. Πως λεγόσουν εσύ, στρατιώτη δίχως όνομα.; Επέζησα. Εσείς πεθάνατε. Εγώ επέζησα. Αχ, με άφησαν στην ησυχία μου. Νομίζουν πως αποκοιμήθηκα. Σε θυμήθηκα, θυμήθηκα το όνομα σου. Όμως εσύ δεν έχεις όνομα. Προχωράτε και οι δυο προς το μέρος μου, πιασμένοι χέρι, με τις κόγχες των ματιών σας άδειες, πιστεύοντας πως θα με πείσετε, πως θα παρακαλέσετε την συμπόνια μου. Αχ, όχι. Δεν χρωστάω σε εσάς τη ζωή μου. Τη χρωστάω στην έπαρση μου-με ακούτε;-, τη χρωστάω στην έπαρση μου. 

Προκάλεσα. Τόλμησα. Αρετές; Ταπεινοφροσύνη; Φιλανθρωπία; Χα, μπορεί να ζήσει κανείς και χωρίς αυτά, μπορεί να ζήσει. Δεν μπορεί να ζήσει χωρίς έπαρση. Φιλανθρωπία; Σε ποιόν θα του χρησιμεύει; Ταπεινοφροσύνη; Εσύ, Καταλίνα, τι θα την είχες κάνει την ταπεινοφροσύνη σου; Χάρη σε αυτήν θα με είχες νικήσει με την περιφρόνηση, θα με είχες εγκαταλείψει. Τώρα ξέρω πως δίνεις άφεση στον εαυτό σου αναλογιζόμενη την ιερότητα του μυστηρίου. Χα! Ας μην ήταν τα πλούτη μου, και δεν θα σε πείραζε και τόσο να μου δώσεις διαζύγιο. Κι εσύ, Τερέζα, που παρόλο που σε συντηρώ, με μισείς, με προσβάλεις, τι θα είχες καταφέρει μισώντας με μέσα στη δυστυχία, προσβάλλοντας με στην φτώχεια;

 Φανταστείτε τον εαυτό σας χωρίς την έπαρση μου, υποκρίτριες, φανταστείτε πως είστε χαμένες μέσα στο πλήθος των πρησμένων ποδιών, περιμένοντας εναγωνίως ένα λεωφόρο σε κάθε γωνιά της πόλης, φανταστείτε πως είστε χαμένες μέσα στο πλήθος των πρησμένων ποδιών, φανταστείτε πως είστε υπάλληλοι σε ένα κατάστημα, σε ένα γραφείο, χτυπώντας τη γραφομηχανή, τυλίγοντας πακέτα, φανταστείτε πως κάνετε οικονομίες για να αγοράσετε ένα αυτοκίνητο με γραμμάτια, ανάβοντας κεριά στην παναγία για να διατηρήσετε την ψευδαίσθηση, πληρώνοντας μηνιαίες δόσεις σε ένα οικόπεδο, λαχταρώντας ένα ψυγείο, φανταστείτε πως κάθεστε σε ένα συνοικιακό κινηματογράφο κάθε Σάββατο, τρώγοντας φιστίκια, προσπαθώντας να βρείτε ταξί στην έξοδο, δειπνώντας έξω μια φορά τον μήνα, φανταστείτε πως έχετε όλες τις δικαιολογίες από τις οποίες εγώ σας γλίτωσα, φανταστείτε πως πρέπει να φωνάζετε πως δεν υπάρχει δεύτερη χώρα σαν το Μεξικό για να νοιώθετε ζωντανές, φανταστείτε πως πρέπει να νοιώθετε περήφανες για τα πάντσο και τον Καντίλφας, για την μουσική των μαριάτσι, για το μόλε της Πουέμπλα για να νοιώθετε ζωντανές, αχ-αϊ, φανταστείτε πως πρέπει να πιστεύετε αληθινά στα τάματα, στο προσκύνημα των ιερών τόπων, στην αποτελεσματικότητα της προσευχής για να μείνετε ζωντανές,

-Domine, non sum dignus….”