Η καρποπτωση της λογικής.*

-->

Γράφει ο Νίκος Λιολιόπουλος

Είθισται σε χώρες όπου λειτουργεί στοιχειωδώς το δίπτυχο προσφορά ζήτηση ή έστω μια κοινή λογική περί αγορών, οι εμπλεκόμενοι στην οικονομική διαδικασία να πληρώνουν το τίμημα τυχών λαθών και αποτυχημένων επιλογών τους.

Ας υποθέσουμε ότι σε μια χώρα όπου λειτούργει στοιχειωδώς η λογική της αγοράς, κάποιος αποφασίζει να συστήσει μια παραγωγική μονάδα ενός προϊόντος ή μια μονάδα εμπορίας. Με την ανάληψη της απόφασης θα έχει να υπολογίσει το επενδυτικό ρίσκο που αναλαμβάνει, ή που θα έπρεπε να είχε αναλάβει.

Θεωρητικά υπάρχει η πιθανότητα επιτυχίας και αυτή της αποτυχίας.

Ας εξετάσουμε και τις δυο περιπτώσεις υπό μορφή σεναρίων

-Πρώτο σενάριο . Όλα πάνε κατ ευχήν.

Στην περίπτωση που όλα θα πάνε καλά, η διαχείριση του θα είναι σωστή, οι επιλογές σε προσωπικό και συνεργάτες ενδεδειγμένες και το σημαντικότερο έχει εξασφαλιστεί η διάθεση του προϊόντος, μέσα από προώθηση και προβολή του, σε συνδυασμό με τη ποιότητα που θα επιδείξει, η μονάδα θα παρουσιάσει κέρδος για τον επενδύτη. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για ένας κέρδος καθολικά αποδεκτό. Ένας ενδεχόμενος πλουτισμός του επενδύτη θα είναι το υγιές αποτέλεσμα της επιλογής του.. Και βεβαία θα έχει αντίκτυπο σε πόλους ανθρώπους, εργαζόμενους προμηθευτές τοπική κοινωνία κλπ..

-Σενάριο δεύτερο . Τα πράγματα δεν πάνε καλά.

Πρόκειται στην ουσία για το αντίθετο από αυτό που περιγράψαμε πριν. . Οι επιλογές του επενδύτη αποδεικνύονται λανθασμένες ως επί το πλείστον , οι συνεργάτες και υπάλληλοι δεν κάνουν καλά την δουλεία τους, δεν βρέθηκαν αγορές για το προϊόν. Σε αυτή την περίπτωση η επιχείρηση θα κλείσει. Οι άνθρωποι θα χάσουν την δουλεία τους και ο επιχειρηματίας θα έχει να πληρώσει τις συνέπειες των επιλογών του, τράπεζες, χρέη, κλπ.

Όλα αυτά όμως σε μια χώρα αρκετά ξένη προς από τη δική μας.

Εδώ τα πράγματα λειτουργούν εντελώς διαφορετικά. Ας εξετάσουμε τι συμβαίνει στην δική μας οικονομική αλλά και κοινωνική πραγματικότητα.

Στην χωρά μας όταν συμβεί το πρώτο σενάριο όλα θα πάνε καλά, όπως λογικά θα ανέμενε ένας επενδυτές. Η πτυχία του στις επιλογές και στη στόχευση θα επιβραβεύει με το παραπάνω. Ιδιαίτερα στη χωρά μας θα απολαμβάνει ιδιαίτερα χαμηλής φορολογίας, μια απ[ο τις χαμηλότερες στον κόσμο όσον αφόρα την φορολογία εισοδήματος.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση υπερισχύσει το δεύτερο σενάριο; Όταν τίποτα δεν πάει καλά;

Κανένα πρόβλημα.

Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει το κράτος. Το αθάνατο ελληνικό κράτος.Διαχρονικά.

Σε μια παλιότερη εποχή κάπου την δεκαετία του 80. ο επιχειρηματίας αντί να κλείσει μια αποτυχημένη και υπερχρεωμένη μονάδα θα την…κρατικοποιούσε !. Ένας κρατικός οργανισμός με ευφάνταστο όνομα (ΟΑΕ ) και ακόμα πιο ευφάνταστη αποστολή, θα αγόρασε την αποτυχημένη μονάδα, θα κρατικοποίησε τα χρέη της και οι υπάλληλοι θα πραγματοποιούσαν το όνειρο της ζωής τους. θα γινόταν δημόσιοι υπάλληλοι. Θα κάθονται και θα πληρώνονται.

Αργότερα την επόμενη δεκαετία, μια τέτοια περίπτωση αποτυχίας πιθανότητα θα έβρισκε τη λύση μέσω του χρηματιστηρίου, όπου ο επιχειρηματίας μέσω ψευδών στοιχειών θα πουλούσε την ρημαγμένη του μονάδα ως υγιέστατη, φορτώνοντας τα χρέη της σε χιλιάδες μικροεπενδυτές-κορόιδα., άνω οι νεόκοποι επενδυτές του μεροκάματου που ονειρεύτηκαν ότι θα γινόταν Ωνάσηδες σύντομα θα έβρισκαν τον εαυτό τους στη δυσάρεστη θέση να έχει κάποια χαρτιά χωρίς άξια , και το χειρότερο να είναι ήδη χρεωμένοι σε όλες τις τράπεζες.

Ακόμη πιο αργότερα, την νέα χιλιετία πλέον, μια τέτοια αποτυχημένη επιχείρηση θα έπαιρνε άτοκα δάνεια με την εγγύηση του δημοσίου τα οποία θα τσέπωνε ο επενδυτής και θα έκανε μια αντίστοιχη στην Βουλγαρία. Οι εργαζόμενοι θα διεκδικούσαν να συνεχίσουν να πληρώνονται άσχετα με το αν δουλεύουν και πιθανότατα θα το κατάφερναν, επιβαρύνοντας ποιον άλλον; Το κράτος.

Κάπες έτσι έχουν τα πράγματα και στον αγροτικό τομέα.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια αγροτική συνεταιριστική επιχείρηση.

Δεν χρειάζεται να κάνει κάποιος της καλύτερες επιλογές , ούτε να επιδείξει και καμία ιδιαίτερη φειδώ όσον άφορτα τις προσλήψεις προσωπικού. Ούτε και στη σύναψη δάνειων . Μια αγροτική συνεταιριστική επιχείρηση μπορεί να χρεώνεται ασύστολα. Μια σειρά από χαριστικές ρυθμίσεις θα φορτώσει τα χρέη της …στο κράτος.

Δεν χρειάζεται να κοπιάσει και ιδιαίτερα για να βρει αγορές για τα προϊόντα. Αν δεν μπορεί να τα πουλήσει και να πληρώσει τους παραγωγούς-μέλη της, δεν χρειάζεται να ανησυχεί. Μια αντίστοιχη λύση θα βρεθεί για το πρόβλημα . Υπάρχει ο ΕΛΓΑ που αποζημιώσει πάντα για ¨ακραίες¨ καιρικές συνθήκες. Δεν μπορεί, κάποιο αεράκι θα φυσήξει κάπου κάποια ανοιξιάτικη ψύχρα θα ρίξει την θερμοκρασία, η κάποιο χαλάζι θα πέσει κάπου το καλοκαίρι. Μπορεί και τίποτα από αυτά να μη συμβεί, κάποια λύση θα βρεθεί.

Το σύνολο των πολιτικών παραγόντων όχι μόνο δεν θα ζητήσει καμία ευθύνη για την κακοδιαχείριση, αντιθέτως θα στρατευτεί σύσσωμο στον άγονα για άλλη μια αποζημίωση …

Πολύ έξυπνο το κόλπο, με το οποίο βγαίνουν όλοι κερδισμένοι. Οι παράγοντες του συνεταιριστικό κινήματος θα συνεχίσουν ακάθεκτοι το λειτούργημα τους, ο τοπικός υπουργός ¨κατόπιν ενεργειών του¨ θα έχει συμβάλει στη πληρωμή του απολεσθέντος εισοδήματος, οι ίδιοι οι παραγωγοί για άλλη μια φορά θα ανασάνουν έστω και προσωρινά από τον βρόχο των χρεών τους, με τις αποζημιώσεις. Απλή και εύκολη λύση .

Με αυτό τον τρόπο δεν χρειάζεται οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις να λογοδοτήσουν για την αδυναμία εξεύρεσης αγορών παρά τα συνεχή πολυδάπανα ταξίδια των στελεχών τους στο εξωτερικό και οι διοικήσεις τους θα μπορούν εύκολα να ξανά διεκδικήσαν την ψήφο των μελών. Το ίδιο και οι πολιτικοί.

Ποιος χάνει από όλα αυτό όμως; Κάνεις….

Απρίλιος 2009.

Στο αστρονομικό πόσο των 4,3 δισεκατομμυρίων ευρώ ανέρχεται πλέον το χρέος του ΕΛΓΑ σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε σχετική συζήτηση στην βουλή των Ελλήνων. Σύσσωμη η αντιπολίτευση κρούει τον κώδωνα του κίνδυνου. Όπως προκύπτει από την συζήτηση το χρέος θα επιβαρύνει επιπρόσθετα τον κρατικό προϋπολογισμό που λόγω έλλειψης ρευστότητας θα καταφύγει για άλλη μια φορά στη γνωστή μέθοδο του δανεισμού.

Μάιος 2009 .

Συμφωνά με τις προβλέψεις των ειδικών, το μέλλον για την δεντροκαλλιέργεια παρουσιάζεται ζοφερό. Οι ανησυχίες για της διάθεση του προϊόντος είναι εντονότατες, ενώ οι λιγοστές και παραδοσιακές αγορές μαστίζονται από την κρίση και οι νέες της ανατολής φαίνεται πως εγείρουν αξεπέραστα εμπόδια στις εξαγωγές. Και το χειρότερο…οι ιδανικές καιρικές συνθήκες είχαν αποτέλεσμα την πλήρη καρποφορία και αναμένεται ιδιαίτερα αυξημένη παράγωγη φέτος !

Τα πράγματα προμηνύονται πολύ δύσκολα. Πρέπει μια λύση να βρεθεί.

Ήδη οι πρώτες ιδέες έχουν πέσει στο τραπέζι…

*Για την επεξήγηση του τίτλου αρκεί μια ματιά στην τοπική ειδησεογραφία…

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Μακεδονική στις 7-5-09